Mayıs
papatyası (Matricaria
chamomilla L.), ülkemizde adi papatya,
babunç,
tıbbi
papatya yada sadece papatya
adlarıyla bilinir. Papatya; genelde balçıklı topraklarda, orman çayırlıklarında, eğimli
topraklarda, tahıl, mısır, patates ve şalgam tarlalarında yetişir.
Gitgide yaygınlaşan yapay gübre ve kimyasal ilaçların kullanımı
yüzünden, çok değerli papatyamızın yaşama
alanları her geçen gün biraz daha daralmaktadır. Fakat, kar yağışlı kışlardan
ve yağmurlu ilkbaharlardan sonra alışılmıştan daha fazla yetişir. Yabani
papatya ile arasındaki fark, sarı çiçek tabanının içinin oyuk ve
kokusunun daha etkili ve hoş oluşudur. Çiçekler sapsız olarak, mayıstan ağustosa
kadar, öğlen güneşinde toplanmalıdır.
Çocuklara özellikle, kramplarda ve karın ağrılarında
papatya çayı içirilebilir. Papatya çiçeği, gaz
birikiminde, ishalde, deri döküntülerinde, mide
rahatsızlıklarında ve
balgamlanmalarda yardım eder. Ayrıca, adet görme aksaklıklarında, adet görememe hallerinde ve daha başka nitelikteki,
dölyatağı
(rahim) şikayetlerinde, uykusuzluk, testis iltihabı, yüksek
ateş, yara ve diş ağrılarında yardımcı olabilir.
Papatya, terletici, sakinleştirici ve kramp çözücü
etkilere
sahip olmasının yanı sıra, her tür iltihaplanmalarda ve özellikle mukoza
iltihaplarında dezenfeksiyon ve iltihap kurutucu olarak
kullanılabilir. Göz ve gözkapağı iltihaplarında, kaşıntılı
ve akıntılı deri döküntülerinde dıştan kompres
ve yıkama olarak, diş ağrısında gargara olarak ve ayrıca
yaraların yıkanmasında kullanılır. Bir olay yüzünden kızgınlığa kapıldığınızda veya sinirlendiğinizde,
hemen bir bardak papatya çayı içiniz; kalbiniz zarar görmeden, hemen sakinleşeceksiniz. Ağrılı
bölgelere, kurutulmuş papatya ile doldurulmuş sıcak
yastıklar koymak (Bitki Yastığı) da özellikle önerilir. Yatıştırıcı
etki içeren papatya banyoları ve yıkanmaları
da tüm sinir sistemini en iyi biçimde etkiler. Ağır hastalıklardan, bitkinlik hallerinden sonra
kendinizi çok iyi
hissetmeye başlayacak ve rahatlayacaksınız. Yüz ve cilt güzelliği
bakımında da papatyayı unutmamalısınız. Kaynatılmış
bitki suyu ile haftada bir kere yüzünüzü yıkayacak olursanız, cildinizin
nasıl tazelendiğini ve sağlıklı bir renk kazandığını göreceksiniz. Saç bakımında da, özellikle saçları açık renk olanlar,
kaynatılmış
papatya suyu kullanmalıdırlar. Böyle yıkanacak olurlarsa, saçlarınız
güzelleşecek ve göz okşayıcı parlaklık kazanacaktır.
Papatya
merhemi, basura karşı kullanılabilir. Papatya
buğusu kullanarak, nezle ve sinüzit kısa sürede iyileştirilebilir.
Antik çağda bile, sinir ağrıları ve romatizma, papatya
yağı ile masaj yapılarak tedavi ediliyordu. Eski bitki kitaplarında
yazdığına göre, papatya yağı, organların yorgunluğunu alır ve
kaynatılmış
bitki lapası hasta mesanenin üstüne uygulandığında, ağrıları
hafifletebilir.
Kullanım
Biçimleri:
Çay
hazırlamak: Yarım
veya bir tatlı kaşığı dolusu çiçek, orta boy bir su bardağı dolusu kaynar suyla haşlanır
(Kaynatılmaz), 8-10 dakika demlendikten sonra süzülür.
Banyo
katkısı: Tam banyo için dört avuç dolusu, yüz veya saç yıkamak
için bir avuç dolusu papatya çayı haşlanır, 10 dakika demlendikten sonra
banyo suyuna eklenir.
Kompresler: Bir bardak kaynar süt, bir yemek kaşığı dolusu çiçeğin üstüne dökülür, demlenmesi için
8-10 dakika beklenir ve posası süzüldükten sonra sıcak sütle kompresler
yapılır.
Bitki yastığı: Keten
bezinden yapılmış bir yastık, kurutulmuş çiçeklerle doldurulur ve ağzı
dikilir. Kuru bir tavda iyice ısıtılır ve hasta organın üstüne koyulur.
Papatya yağı:
Güneşli
havada toplanmış çiçekler, bir şişenin içine gevşekçe doldurulur ve
üstüne sızma zeytinyağı, çiçekleri örtecek kadar eklenir. Şişe 14 gün
boyunca, arada bir çalkalanarak ve kapağı açılarak, güneşte bekletilir.
süre sonunda tülbentten süzülür ve koyu renkli şişelerde, serin bir
yerde saklanır.
Papatya
merhemi: 250g içyağı ( veya margarin ) tavada iyice
kızdırılır ve iki avuç dolusu taze çiçek içine eklenir. Tavadakiler
köpüklenmeye başlayınca karıştırılır, ağzı kapanarak serin bir yere
bırakılır. Ertesi gün yeniden ısıtılır, tülbentten geçirilerek
süzülür ve cam veya porselen merhem kaplarına aktarılır. Buzdolabında
saklanmalıdır.
Papatya Buğusu:
İçinde
su kaynayan bir kabın üstüne yerleştirilen süzgecin içine, taze veya
kurutulmuş bitkiler konduktan sonra, süzgecin üstü kapanır. Bir süre
sonra , yumuşamış olan bu sıcak bitkiler çıkan buhar geniz'e
çekilir.
ALMAN PAPATYASI
Anthemis
nobilis L. ( Syn: Chamaemelum nobile L. )(Compositae) türünün kurutulmuş
çiçekleri ( kapitulumları ) dir. Bu tür yabani olarak Orta Avrupa'da yetişmektedir.
Drog yabani türden değil, halen Almanya, Belçika, İngiltere ve Fransa'da
yetiştirilmekte olan, hemen hemen yalnız dil biçimindeki çiçeklerden oluşan
kapitulumlara sahip, bir kültür formundan elde edilmektedir.
Dış Görünüş : Çiçekler
12-20 mm çapında, hemen hemen yalnız dil biçimindeki çiçeklerden yapılmış,
beyaz veya krem renkli, çiçek tablası yarım küre biçiminde ve içi dolu.
Özel, kuvvetli kokulu ve acı lezzetlidir.
Bileşim : Uçucu
yağ (% 0,4-1), müsilaj ve rezin taşımaktadır.
Etki ve Kullanılış : Yukarıda anlatılan adi papatya gibidir. Özellikle
saç şampuanı olarak kullanılmaktadır.
Ülkemizde
Alman Papatyası Adi Papatyadan üstün tutulmaktadır. Türkiye'de bu tür
yabani olarak yetişmediği ve ekimi de yapılmadığı için ihtiyaç tamamen
ithalat yoluyla karşılanmaktadır. Bu türün Türkiye'de yetişme olanaklarını
saptamak amacıyla 1969 yılında Fransa'dan getirilen çelikler ile İstanbul'da
(Maltepe ve Samandıra) 2 yıl deneme ekimi yapılmış ve iyi sonuçlar alınmıştır.
Elde edilen drog Türk kodeksinin istediği şartlara uygun bulunmuştur.
Bu sonuçlara göre bitkiyi Türkiye'de yetiştirmek ve uygun kaliteli drog
elde etmek mümkündür.
Sayfa
Başı
Şifalı
Bitkilerin Kullanım Biçimleri
Şifalı
Bitkilerin Toplanmaları
Referanslar:
1-"Gesundheit aus der Apotheke Gottes" "Tanrı'nın
Eczanesinden Sağlık", Maria Treben , Anahtar Kitaplar Yay., Çev.:
N.Eröztürk, 1994
2-Türkiye'de
Bitkilerle Tedavi, Prof.Dr. Turhan Baytop, I.U Eczacılık Fak.,1984,İstanbul
|